lekcja 4: przymiotniki
Opisuj!
Już znasz kilka rzeczowników (rzeczy) i czasowników (czynności). Czas dodać do tego przymiotniki (opisy)!
Zapamiętajmy kilka z nich:
duży, ważny
mały, młody
dobry, przyjemny
zły, nieprzyjemny
mocny, wspaniały
obeznany, mądry
uroczy, słodki
W języku polskim przymiotniki zwykle znajdują się przed rzeczownikiem, ale w toki ponie zawsze się znajdują po rzeczowniku:
duże zwierzę
mały owad
uroczy ptak
Użytkownicy języka polskiego często kojarzą umieszczanie przymiotnika po rzeczowniku z niepodzielnymi zestawieniami takimi jak woda sodowa czy panna młoda. W językach takich jak francuski, irlandzki, arabski, czy malajski rzeczownik zawsze jest na początku. Pomyśl o tym w ten sposób: pierwsze słowo zawsze jest najważniejsze!
Stwórzmy kilka zdań z opisami:
waso li lukin e soweli suwi.
Ptak widzi urocze zwierzę.
soweli wawa li moku e kasi suli.
Potężne zwierzę je duże rośliny.
pipi ike li moku lili e soweli.
Wredne owady trochę gryzą zwierzę.
waso sona li sona pona e pipi.
Mądry ptak dobrze zna owady.
Jeśli czujesz, że te zdania Cię męczą, nie przejmuj się! Wkrótce spojrzymy na kilka krótszych zdań. Zapamiętaj: struktura zdania jest tak naprawdę dość prosta! Zawsze możesz rozróżnić podmiot, orzeczenie i dopełnienie, patrząc na li i e.
A tu taka ciekawostka: w języku polskim przymiotniki mogą być stosowane tylko przy rzeczownikach. Jednak w toki ponie mogą być też stosowane przy czasownikach: trochę gryźć ~ moku lili, dobrze znać ~ sona pona. W toki ponie nie ma różnicy między przymiotnikami a przysłówkami.