lekcja 14: przeczenia
Przeczenia
Już się nauczyliśmy, jak poprosić kogoś o zrobienie czegoś. Ale jak poprosimy, żeby ktoś czegoś nie zrobił? Czas nauczyć się o przeczeniu, w którym używamy ala:
ala
nie
nie
W języku polskim jest to dość specjalne słowo. Ale w toki ponie to po prostu zwykły przymiotnik! Znajduje się po wyrazie, tak jak każdy inny przymiotnik. Często można go znaleźć przy rzeczownikach, przymiotnikach i czasownikach:
jan ala
nikt
nikt
jan ala li wile utala.
Nikt nie chce walczyć.
jan ala li wile utala.
Nikt nie chce walczyć.
suli ala
nieduży, nieważny
nieduży, nieważny
ni li suli ala tawa mi.
To nie jest dla mnie ważne.
ni li suli ala tawa mi.
To nie jest dla mnie ważne.
moku ala
nie jeść
nie jeść
pipi li moku ala e soweli.
Owady nie jedzą zwierząt.
pipi li moku ala e soweli.
Owady nie jedzą zwierząt.
Co ciekawe, ala też może być stosowane przy przyimkach i czasownikach posiłkowych:
wile ala
nie chcieć ...
nie chcieć ...
sina wile ala moku e suwi.
Nie chcesz jeść słodyczy.
sina wile ala moku e suwi.
Nie chcesz jeść słodyczy.
tawa ala
nie iść do ..., nie w stronę ...
nie iść do ..., nie w stronę ...
pipi li tawa ala kasi.
Robak nie idzie do rośliny.
pipi li tawa ala kasi.
Robak nie idzie do rośliny.
Możesz zauważyć coś interesującego. Chociaż ala może być wszędzie, gdzie może być przymiotnik, lubi się dołączać do pierwszego słowa w orzeczeniu:
- li moku ala …
- li wile ala …
- li tawa ala …
To ma dużo sensu — zaprzeczanie pierwszego słowa w orzeczeniu zaprzecza całe zdanie, czego często chcemy!