lekcja 26: miłość i tożsamość
Już zauważyłeś, że … li pona tawa mi jest częstym sposobem na mówienie ‘lubię …’. A oczywiście możemy powiedzieć pona mute, żeby przekazać, że bardzo lubimy kogoś. Ale to nie to samo, co kochać kogoś! Więc spójrzmy na słowa oznaczające miłość i jak nazywać ludzi, których kochasz:
kochać
uprawiać seks
rodzic
mężczyzna, mąż; męski
kobieta, żona; żeński
niebinarny, nienormatywny płciowo; transpłciowy
Wiele kursów językowych zaczyna od słów “mężczyzna, kobieta, dziewczynka, chłopiec, matka, ojciec” itp. W toki ponie płeć nie jest taka ważna. Nie w każdym zdaniu zobaczysz mije, meli ani tonsi. Najczęściej się pojawiają, gdy się rozmawia o społecznych oczekiwaniach co do płci, a w szczególności o związkach.
mi olin e mije mi.
Kocham mojego chłopaka!
mama o!
Mamo! (lub) Tato!
mi olin e meli.
Podobają mi się dziewczyny.
Słowo ‘niebinarny’ pochodzi z kultury zachodniej ostatnich czasów, ale tożsamość inna niż męska czy kobieca istniała w wielu innych kulturach w różnych czasach, np. scytyjskie enarei, samoańskie fa’afafine, tajskie kathoey, itd. tonsi może opisywać każde z nich, nie sugeruje określonej kultury.
Więcej przykładów sytuacji, w których płeć może być istotna:
len mi li mije.
Ubieram się po męsku.
jan olin mi li tonsi.
Mój partner jest niebinarny.
mi meli e sijelo mi kepeken misikeke.
Sprawiam, że moje ciało jest bardziej kobiece dzięki lekom.
wiele podmiotów
Już widzieliśmy, że ‘e … e …’ może być użyte do wprowadzenia wielu dopełnień do zdania, a ‘li … li …’ może być użyte do wprowadzenia wielu orzeczeń. Nie możemy jednak po prostu umieścić dwóch podmiotów obok siebie, bo byś nie wiedział, gdzie się kończy jeden podmiot, a gdzie się zaczyna drugi. Aby rozwiązać ten problem, używamy nowej partykuły pomiędzy nimi:
łączy podmioty
mi en ona li toki.
Ja i ona czatujemy.
soweli en waso li utala.
Zwierzę i ptak walczą.
meli en mije li unpa.
Kobieta i mężczyzna uprawiają seks.