lekcja 8: przyimki
Przyimki
Skoro już znamy kilka krajów, porozmawiajmy o podróżach! Ale jak powiedzieć “iść do” i “pochodzić z”? Do tego będziemy potrzebować kilku czasowników i przyimków:
usuwać, wychodzić; nieobecny, daleki
dawać, umieszczać
przychodzić, przyjeżdżać
zostać, chronić
do, w stronę
przy, na, w
z, z powodu
Przyimek jest słowem, które występuje przed innym wyrazem. Wskazuje jego relację do zdania. Przyimek i dołączane słowo stają się wyrażeniem przyimkowym:
do zwierzęcia
na lądzie, w kraju
z domu
W toki ponie wyrażeń przyimkowych można używać na dwa sposoby. Po pierwsze możemy je dołączyć do końca zdania. Tego można użyć, aby wskazać na lokalizację i kierunek czynności:
mi pana e waso tawa kasi.
Umieszczam ptaka na drzewo.
waso li awen lon kasi.
Ptak zostaje na drzewie.
sina weka e waso tan kasi.
Zabierasz ptaka z drzewa.
Po drugie, co jeżeli chcemy mówić o lokalizacji lub kierunku…podczas gdy nic innego się nie dzieje? Na szczęście tak też można zrobić. Wyrażenia przyimkowe mogą występować tuż po li i same się zachowywać jak czasownik. Gdy przyimki się zachowują jak czasowniki, one znaczą: tawa ‘iść do’, lon ‘być na’, tan ‘pochodzić z’:
jan Ema li tawa ma Nijon.
Emma leci do Japonii.
jan Nina li lon ma Lusi.
Nina jest w Rosji.
jan Mili li tan ma Kanse.
Millie jest z Francji.
Poćwiczmy na tych zdaniach:
mi tawa ma kasi.
Idę do porośniętego miejsca.
(Może las, trawiaste pole, bujne miejsce.)
sona li weka tan mi.
Wiedza wyszła ze mnie.
(Zapomniałem.)
soweli suwi li pona tawa mi.
Urocze zwierzęta są dla mnie dobre.
(Lubię urocze zwierzęta.)
jan Nowa li toki tawa jan Ema.
Noah mówi do Emmy.
jan li toki Tosi lon ma Tosi.
Ludzie mówią po niemiecku w Niemczech.