lekcja 7: imiona i nazwy
Imiona i nazwy
Dobrze jest wskazywać na rzeczy, ale czasami ładnie jest być dokładniejszym. I tutaj się przydają imiona i nazwy! To rewolucyjna technologia, która pozwala ci mówić o kimś lub czymś konkretnym.
Nauczmy się słów dla rzeczy, które często jakoś się nazywają:
nimi
imię, nazwa, słowo
imię, nazwa, słowo
jan
osoba
osoba
sitelen
obraz, napis; rysować, pisać
obraz, napis; rysować, pisać
toki
mowa, język; rozmawiać, mówić
mowa, język; rozmawiać, mówić
ma
ląd, kraj
ląd, kraj
tomo
budynek, pokój, dom
budynek, pokój, dom
Już znasz jedną nazwę: sitelen Lasina! Popatrzmy na imiona ludzi:
jan Nowa
osoba o imieniu Noah (ang. 'Noah')
jan Nowa
osoba o imieniu Noah (ang. 'Noah')
jan Ema
osoba o imieniu Emma (ang. 'Emma')
jan Ema
osoba o imieniu Emma (ang. 'Emma')
Z tych imion możesz zobaczyć, że:
- Imiona to przymiotniki: występują po innym słowie.
- Imiona zaczynają się wielką literą. Jeśli zobaczysz w toki ponie słowo zapisane wielką literą, już wiesz, że to imię!
- W sitelen ponie, imiona zapisujemy w dużym nimi. Ten blok nazywamy kartuszem tak jak te używane w hieroglifach egipskich. Dla każdego dźwięku w imieniu wybieramy słowo, które zaczyna się od tego dźwięku. Na przykład imię ‘Ema’ może być zapisane e, moku, ala.
Nie tylko ludzie się jakoś nazywają! Zobaczmy na język, państwo, i miasto:
toki Kanse
język zwany francuskim (fr. 'français')
toki Kanse
język zwany francuskim (fr. 'français')
ma Tosi
państwo zwane Niemcy (niem. 'Deutsch')
ma Tosi
państwo zwane Niemcy (niem. 'Deutsch')
ma tomo Loma
miejsce z budynkami zwane Rzym (łac. 'Rōma')
ma tomo Loma
miejsce z budynkami zwane Rzym (łac. 'Rōma')
Te nazwy mówią nam więcej o tym, jak się tworzy nazwy w toki ponie:
- Gdy nazwy wchodzą do toki pony, one się zmieniają, aby pasować do systemu dźwięków w toki ponie. Nie ma d w toki ponie, więc słowo ‘Deutsch’ zaczyna się od t. Niektóre zmiany są drobne: Noah → Nowa, a inne są duże: français → Kanse.
- Nazwy często nie pochodzą z języka polskiego. Wolimy używać endonimów: nazwy krajów, języków i ludzi, nadane przez samych siebie. Słowo oznaczające język francuski pochodzi z języka francuskiego!
Poćwiczmy używanie nowych słów i imion w zdaniach:
waso li lukin e ma.
Ptak patrzy na ziemię.
waso li lukin e ma.
Ptak patrzy na ziemię.
jan li toki e tomo.
Ludzie mówią o domu.
jan li toki e tomo.
Ludzie mówią o domu.
jan pona li toki pona.
Mili ludzie dobrze mówią.
jan pona li toki pona.
Mili ludzie dobrze mówią.
nimi ona li jan Kenta.
On ma na imię Kenta.
nimi ona li jan Kenta.
On ma na imię Kenta.
jan Sunita li sitelen e pipi.
Sunita rysuje owada.
jan Sunita li sitelen e pipi.
Sunita rysuje owada.
jan Nina li toki Kanse.
Nina mówi po francusku.
jan Nina li toki Kanse.
Nina mówi po francusku.
jan Ema li sona pona e ma Tosi.
Emma dobrze zna Niemcy.
jan Ema li sona pona e ma Tosi.
Emma dobrze zna Niemcy.